Probleemidentificatie en foutdiagnose
Maar eerst: wat moet je vermijden?
- Trek niet te snel conclusies! Heb je rekening gehouden met alles wat je over het probleem weet?
- Vermijd "doodlopende sporen". Als een bepaalde theorie niet werkt, geef dan op tijd toe dat ze misschien niet juist is!
Eerste stappen
Het eerste wat je moet doen is zoveel mogelijk te weten komen over het toestel dat voor je ligt. Wat voor product is het, van welk merk, model en type? De productcategorie is vaak duidelijk, maar het merk en type zijn soms moeilijker terug te vinden.
Je kan veel informatie vinden op het etiket of rechtstreeks geprint op het toestel zelf, zoals het etiket op deze foto toont. Dat is een stoomstrijkijzer, Type GC7520, gemaakt door Philips. Het werkt op 22-240V en verbruikt tussen 2000 en 2400 Watt.
Check de handleiding of zoek op het internet naar info over het toestel, veel voorkomende defecten, en informatieve demontage-video's, bv. via “Philips AND GC7520 AND failure”.
Verzamel bewijsmateriaal
Er zijn veel manieren om bewijsmateriaal over het defect te verzamelen:
- Beschrijving van de storing door de eigenaar/gebruiker (soms kan dit misleidend en/of "fout" zijn). Bekijk de volgende paragraaf over "de juiste vragen stellen" om zeker te zijn dat je het volledige plaatje meekrijgt.
- Visuele indicatoren en het gebruik van de andere zintuigen. Verderop in dit artikel zal je meer te weten komen over onder meer de "SSST-methode". SSST vertelt je hoe je zicht (Sight), geluid (sound), reuk (Smell) en tastzin (Touch) kan gebruiken om een probleem en zijn oorzaak te identificeren.
- Omschrijf de context waarin het probleem voor het eerst plaatsvond (wat deed het toestel, hoe werd het gebruikt…toen het probleem zich voordeed, en wat waren de eerste symptomen?)
- Passief testen (b.v. met een weerstandmeter kan nuttig zijn)
- Functioneel testen (indien veilig en mogelijk).
Stel de juiste vragen
Vóór je een apparaat of voorwerp ‘opent’, is het belangrijk om zo veel als je kan te begrijpen over het toestel/onderdeel en de omstandigheden waarin het stuk ging. Je kan dit doen door de eigenaar te ondervragen (als jij dat niet bent) en vragen te stellen over het apparaat. Welke symptomen merkte jij of de eigenaar van het toestel vóór en na de storing of het falen op? Was er iets anders dan normaal?
- Stel vragen over de specifieke feiten mbt. het toestel, zoals zijn leeftijd, gebruiksgeschiedenis of vroegere reparaties.
- Vraag naar de gebruiksomstandigheden: hoe vaak werd het apparaat het afgelopen jaar gebruikt (bv. nooit, regelmatig, wekelijks), hoe en waar wordt het bewaard of gebruikt (bv. in de kelder, het tuinhuisje of op zolder) en door wie (bv. jij zelf, kinderen of iemand die het heeft geleend)?
- Het derde type vragen moet gaan over de omstandigheden of context waarin het apparaat defect raakte of slecht begon te werken (bv. viel het in water of, op de grond? Kwam er rook uit? …).
- Stel ten slotte specifiekere vragen over de volgorde van stappen die werden genomen vóór het probleem zich voordeed. Zo weet je meteen of het apparaat wel op de juiste manier werd gebruikt.
Probeer zo precies mogelijk te zijn door de juiste vragen te stellen: wie, wat, waar, waarom en hoe? Trek niet te snel conclusies. In Skillful Questioning, Part 1 en Skillful Questioning, Part 2 leer je meer over hoe je de juiste vragen kan stellen. Beide artikels zijn onderdeel van de blog en het boek van Jason Maxham: "The art of troubleshooting".
Leer hoe je toestel werkt
Bij reparatie helpt het echt om te weten hoe iets werkt! Dat klinkt misschien evident, maar het is de moeite waard om te lezen hoe producten werken. Op YouTube vind je meer info over de werking van allerlei producten. Zoek bijvoorbeeld “site:youtube.com "steam iron" AND teardown” om meer te leren over stoomstrijkijzers.
Check ons artikel over het zoeken naar herstelinformatie voor nog meer tips.
Identificeren en lokaliseren van symptomen
Eens je meer weet over het kapotte toestel, is het tijd om symptomen en de oorsprong of locatie van het probleem te identificeren (zie de 'Fault detection and Location phase' zoals geïllustreerd in de figuur hieronder).
Zodra die geïdentificeerd zijn, kan je je concentreren op dát specifieke deel van het product (de Isolation phase). Je kan dan de componenten rond dat onderdeel beginnen testen om na te gaan of het geïsoleerde onderdeel inderdaad de oorzaak van het probleem is.
Met al deze info zou je in staat moeten zijn de mogelijke oplossing van het probleem te beoordelen. Bijvoorbeeld een onderdeel vervangen, het toestel reinigen of smeren,een onderdeel weer aan elkaar lijmen.
In de rest van dit artikel gaan we dieper in op de fasen Foutopsporing en -lokalisering (Fault detection and Location). We helpen je de symptomen identificeren en oplijsten, en geven je ideeën om de oorsprong van het probleem te lokaliseren. Daarna moet je beslissen of je de herstelling zelf uitvoert, naar een Repair Café gaat, of je product of toestel naar een professionele hersteller brengt.
Sight, Sound, Smell, and Touch
Sommige problemen met je toestel zijn gemakkelijk op te sporen door je zintuigen te gebruiken: Zicht, Geluid, Reuk en Tast (SSST, ofwel Sight, Sound, Smell and Touch).
Om symptomen te identificeren en lokaliseren, zet je het toestel of apparaat eerst eens aan, en observeer je de respons. Soms zal je je toestel gedeeltelijk moeten demonteren om storingen in interne onderdelen op te sporen. Trek dan ALTIJD de stekker uit het stopcontact vóór je het product uit elkaar haalt.
Doorgaans zal het apparaat een van de volgende dingen doen:
- Het toestel reageert niet: het gaat bijvoorbeeld helemaal niet aan of blijft "hangen" in een bepaalde stand of functie. Controleer eerst of uw apparaat stroom krijgt: is het aangesloten op het net of een voeding? Is de batterij opgeladen? Als het toestel stroom krijgt maar nog niet reageert, is de kans groot dat er een zekering vervangen moet worden, of dat er een andere storing is in het elektrische systeem van uw product (bv. een kapotte schakelaar).
- Het product werkt met tussenpozen: het begint bijvoorbeeld goed te werken, maar stopt er dan plotseling mee. In dit geval is vaak een herinstelbare zekering het probleem. De zekering schakelt het apparaat uit na een lange periode van hoge stroomopname en reset zichzelf na een korte afkoelingsperiode (bv. bij blenders en mixers).
- Het product geeft een foutcode of -melding: zoek naar deze signalen. Ze kunnen op de display van het apparaat staan (als dat er een heeft), of ze kunnen aangeduid worden door knipperende lampjes of alarmgeluiden. Check de handleiding of zoek op het internet om erachter te komen wat de foutcode of het signaal betekent. Gebruik de juiste zoektermen om uw informatie snel te vinden, bijv. “Krups AND blinking light”
- Het product presteert ondermaats: de belangrijkste functie van het apparaat is ondermaats, bv. de koffie komt er te waterig uit, of de stofzuiger lijkt niet dezelfde zuigkracht te hebben.
Als stroom, zekeringen en foutcode-oplossingen je niet kunnen helpen bij het oplossen van de fout, moet je het apparaat nog grondiger inspecteren met behulp van de SSST-methode. In een uitgebreider artikel gaan we dieper in op deze methode.
Een expert-troubleshooter worden
Troubleshooten leer je vooral door het te doen. Hoe meer je dingen uitprobeert, opzoekt, met collega troubleshooters praat, en—vooral ook—met de eigenaar van een apparaat praat, hoe makkelijker je tot de kern van het probleem zal komen.
Er zijn veel boeken over het herstellen van elektronica, maar ze richten zich meestal op analoge troubleshoot technieken. Als je meer wilt weten over algemene benaderingen van troubleshooting en het vinden van typische fouten, zijn de blog en het boek van Jason Maxham een must en leuk om te lezen: “The Art of Troubleshooting”. Een lijst van troubleshooting strategieën vind je hier: Strategies.
Bron van deze informatie
De info in dit artikel is gebaseerd op onderzoek rond probleemdiagnose gedaan door TU Delft. Voor de originele bronnen van informatie, verwijzen we naar:
Restarters (2021). Voor het originele artikel, zie Diagnosing faults - Restarters Wiki
Davidson, H.L., (1999).“Consumer Electronics Troubleshooting and Repairing Handbook. The three S’s, p.5.
Pozo Arcos, B., Bakker, C., Flipsen, B., & Balkenende, R. (2020). Practices of fault diagnosis in household appliances: Insights for design. Journal of Cleaner Production, 265, 121812. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2020.121812, Researchgate: Practices of fault diagnosis
Maxham, Jason (2011), The art of troubleshooting, book and website: THE ART OF TROUBLESHOOTING.